Dizel motorlar benzinle çalışan motorlardan çeşitli üstünlükleri olan motorlardır. Özellikle yüksek verimlilik ve güç harcanan araçlarda kullanımı tercih edilen dizel motorların diğer bir avantajı dizel yakıtların benzinli yakıtlara göre çok daha uygun fiyatlı olmasıdır. Bu nedenle pek çok kişi araç satın alırken tercihini dizel motorlarda yana kullanır. Diğer yandan ağır vasıta ve yük araçları genellikle dizel motorla çalışırlar.
Dizel motorların üretimi farklı teknolojiler kullanılarak gerçekleştirilir. Bu yüzden dizel motorların çeşitleri de farklıdır. Bunlar TDI (Turbo Direct Injection), CDTI (Common Direct Turbo Injection) ve HDI(High Pressure Direct Injection) olarak sıralanabilir.
Turbo beslemeli dahilinde direkt enjeksiyonlu motorlar olan TDI motorlarda yakıt doğrudan yanma odasında püskürtme modülüyle çalışır. Aldıkları enerjinin %52’sini enerji olarak çevirebilmeleri nedeniyle çevreci motorlar olarak kabul edilirler.
CDTI motorlar Common Rail sistemini kulanırlar. Sistemde yanma odasındaki hava-yakıt karışımı 1.5 kata kadar artırılabilir. Böylece motora ihtiyacı kadar yakıt gönderimi yapılabilir ve yakıt tasarrufu sağlanır. Diğer dizel motorlara göre daha sessiz çalışma özelliğine sahiptir.
Yüksek basınçla çalışan bir motor ünitesi olan HDI yanma odası içinde 1800 bara kadar basınç yakın yöntemiyle gönderildiğinden motor verimliliğinin artması sağlanır. Çevreci motorlardan biri olma özelliğine sahiptir.
Dizel Motor Ömrü Ne Kadardır?
Araç satın alırken hemen her kullanıcının dikkate aldığı farklı kriterler vardır. Bazı kişiler için konfor ve dış tasarım ön plandayken bazı kişilerse yakıt tüketimine ve sağlamlığa öncelik verirler. Bunun yanı sıra araç seçimini etkileyen faktörlerin başında motor tipi gelir. Her motor tipinin kendine göre bazı artıları ve eksileri vardır. Dizel motorlar düşük yakıt tüketimi ve yükse tork gibi noktalarda ön plana çıkmaktadır.
Birkaç on yıl öncesinde araçların motorları yüksek kilometre seviyelerine kolayca çıkamazdır. Motor teknolojilerinde yaşanan gelişmeler sonucu benzinli motorların ömrünün 300 bine çıkarılması mümkün olmakla birlikte dizel motorların 500 bin kilometrenin üzerine rahatça çıkması sağlanmıştır.
Dizel motorun daha uzun ömürlü olmasını sağlayan en önemli etken tasarımıdır. Benzinli motorlara oranla daha yüksek silindir basınçlarına ve sıkıştırma oranlarına sahiptirler. Uzun ömürlülüğünün sağlanması için bu şekilde tasarlanan dizel motorların krank ve eksantrik milleri de daha büyük olur. Bu iki parça daha büyük olduğunda geniş bir boşluk ve daha iyi yağ akışı sağlanır. Motor daha iyi yağlandığında daha az aşınma söz konusu olur. Bu da motor ömrünü uzatan bir etkendir.
Dizel motorların kullanım ömrünü etkileyen faktörlerden bir diğeri kullanılan yakıtın tipidir. Dizel motorlarda esasen ham yağdan üretilen damıtılmış bir yakıt kullanıldığı için silindirler daha yavaş aşınır. Benzinli motorlarda tam tersi bir durum söz konusudur. Benzin kayganlaştırıcı özelliği olmayan, aşındırıcı ve sert bir madde olan aromatik hidrokarbondan üretilir. Bu da motor ömrünü kısaltan bir etkendir.
Dizel motorların uzun ömürlü olmasını sağlayan etkenlerden bir diğeri verimli performans sunan çalışma prensibidir. Daha düşük devirlerde çalışabildikleri için daha yüksek tork seviyelerinin elde edilmesi mümkündür. Benzinli bir motorla kıyaslandığında aynı gücün elde edilmesi için dizel motor daha yavaş çalışmalıdır. Bunun sonucunda piston, silindir duvarı, valf, halka ve yatak gibi motor parçalarının daha az aşınması söz konusu olabilir.
Dizel Motorlu Araçların Avantajları Nelerdir?
Uzun yolculuklar yapan kişilerin dizel motor kullanması beraberinde önemli bir yakıt tüketimi avantajı sağlar. Tipik bir dizel motor benzinli motorlara göre %30 oranına daha iyi bir yakıt ekonomisini beraberinde getirir.
Dizel motorlar daha iyi yakıt ekonomisi sağladıkları için çevre açısından da faydalıdırlar. Diğer yandan dizel motorların emisyonları benzinlilere kıyasla daha kirlidir. Bununla birlikte eşdeğer emisyon hacimlerinde dizel motorlu araçlar benzinli motorlara göre daha fazla yol gidebilirler. Bu nedenle çevre dostu olarak kabul edilen motorlardır.
Dizel motorlar güçlü yakıt enjeksiyonuna sahip olduğundan sürüş performansında etkisi sonuçlar verir. Dizel otomobiller rakiplerine kıyasla daha yüksek torka sahiptirler. Bununla birlikte unutulmaması gereken nokta, dizel motorlar her ne kadar uzun ömürlü olacak şekilde tasarlansa da düzenli olarak bakımlarının yapılması gerekir. Dizel arabaların bakım maliyetleri benzinli motorlara göre daha yüksek olabilir. Yakıt pompasının karmaşık bir yapısı olduğundan yakıt pompasında yaşanması olası bir arıza yüksek maliyetlere neden olabilir.
Dizel araçların bakımı sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri yakıt filtresidir. Dizel motorların yakıt filtreleri düzenli olarak değiştirilmelidir. Bakımı aksatılmayan dizel motorlu araçların yaklaşık 30 yıl boyunca kullanılması mümkündür. Dizel motorların bakımlarının düzenli yapılmasının yanı sıra aracın doğru kullanılması da kullanım ömrünü uzatan etkenlerdendir. Araç düzgün yollarda ve aracın standartlarına uygun şekillerde kullanılmalıdır. Motor ömrünün daha fazla uzatılması için doğru yakıt seçimi yapmaya özen gösterilmelidir. Motor filtresi düzenli olarak değiştirildiği gibi satın alınan dizel motorlu araç için üretici tarafından uygun görülen yağ ve numara özelinde seçim yapılmalıdır.